Zmiana zasad oceny, uproszczenie procedur oraz większe uwzględnienie zróżnicowania, osiągnięć i innowacyjności jednostek naukowych. Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych (KEJN), w porozumieniu z resortem nauki, przedstawił dziś środowisku akademickiemu pierwsze propozycje nowych rozwiązań dotyczących weryfikowania osiągnięć jednostek naukowych.
– System oceny jednostek naukowych spełnia swoje cele. Jest zalegitymizowany i zaakceptowany przez środowisko. Mam nadzieję, że po zmianach, o których dziś rozmawiamy będzie służył nam jeszcze lepiej – podkreślała minister nauki prof. Lena Kolarska-Bobińska.
– Chcemy przeprowadzić szeroką dyskusję na wstępnym etapie prac. Zależy nam na tym, by jednostki naukowe wiedziały na jakich zasadach są oceniane w przyszłej parametryzacji i nie były zaskoczone – mówiła prof. Lena Kolarska-Bobińska.
Przewodniczący KEJN prof. Maciej Zabel podkreślał przy tym, że system ocen ma sens, gdy nie jest wytworem urzędników, ale środowiska. – Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom obu tych grup. Mam nadzieję, że państwa głos w dyskusji umożliwi nam wypracowanie dokumentu, który stanie się podstawą rozporządzenia, a potem trafi ponownie do konsultacji społecznych – mówił prof. Maciej Zabel.
Zaproponowane to efekt analizy wyników parametryzacji z 2013 r., w tym ankiet i uwag nadesłanych przez jednostki naukowe. To także skutek licznych konsultacji m.in. z konferencjami rektorów, Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz kierownictwem Ministerstwa Nauki. Nowe zasady finasowania nauki, które obowiązują od 1 stycznia 2015 r. i przedstawione przez KEJN propozycje zmian wpisują się w realizację strategicznych celów resortu nauki. Będą premiować jakość, innowacyjność i interdyscyplinarność badań, a także otwartość i umiędzynarodowienie polskiej nauki.
Na dzisiejszym spotkaniu konsultacjnym spotkało się ponad 300 osób reprezentujących władze uczelni, instytuty badawcze i instytuty naukowe PAN.
Jednym z głównych tematów dzisiejszych rozmów KEJN, urzędników oraz przedstawicieli środowiska było przydzielanie jednostek naukowych do grup wspólnej oceny (GWO). Każda taka grupa będzie uwzględniać specyfikę jednostek reprezentujących więcej niż jedną dyscyplinę naukową. Postulat ten wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wielu jednostek interdyscyplinarnych. Przedstawiciele KEJN podkreślali przy tym wagę uproszczenia stosowanego algorytmu – tak, by był on bardziej zrozumiały i przejrzysty. Na wyższą punktację mogą liczyć jednostki biorące udział w międzynarodowych projektach badawczych, a w szczególności realizujące granty w ramach programu Horyzont 2020.
Na nowych zasadach oceny parametrycznej skorzystają także humaniści, którym zwiększono punktację za monografie (zrezygnowano przy tym z kryterium języka). Wprowadzenie pojęcia dzieła wybitnego to z kolei ukłon w stronę przedstawicieli dyscyplin artystycznych. Dodatkowo zmianie ulegnie zasada punktowania efektów komercjalizacji wyników badań. Nacisk będzie położony nie tylko na wynikające z nich korzyści finansowe, ale także na efekty ich zastosowania w gospodarce. Premie za innowacyjność mogą otrzymać wszystkie jednostki naukowe, bez względu na charakter prowadzonych badań. Podkreślenie wagi wdrożeń oraz praktycznego zastosowania wyników badań jest ważnym elementem promowania innowacyjności nauki.
Główne zmiany w kryteriach oceny jednostek naukowych:
1. Zmiany systemowe:- Modyfikacja sposobu tworzenia Grup Wspólnej Oceny: szerszy zakres parametrów brany pod uwagę przy określaniu podobieństwa jednostek (m.in. profil publikacji, uprawnienia do nadawania stopni naukowych czy struktura potencjału naukowego).
- Modyfikacja zasad wyłaniania jednostek naukowych kategorii A+.
- W przypadku jednostek niejednorodnych, prowadzących badania naukowe w różnych dziedzinach, wyznaczenie jednostki referencyjnej będzie polegać na wyznaczeniu średniej ważonej wartości ocen jednostek referencyjnych odpowiadających GWO utworzonych dla tych dziedzin nauki, które dana jednostka reprezentuje.
- Efekty wdrożeniowe i aplikacyjne działalności naukowej będą uwzględniane przy ocenie wszystkich rodzajów jednostek naukowych, bez względu na grupę nauk.
- Doprecyzowanie definicji monografii
- Rezygnacja z różnicowania punktacji za monografie w języku kongresowych i języku polskim
- Modyfikacja zasad przyznawania punktów za monografie wieloautorskie
- Wprowadzenie kategorii monografii wybitnych oraz dzieł wybitnych w przypadku oceny dorobku artystycznego.
- Rezygnacja z punktowania zgłoszeń patentowych
- Większe premiowanie udziału jednostki w projektach naukowych, przy jednoczesnym uwzględnianiu rodzaju projektów międzynarodowych i krajowych oraz stopnia zaangażowania poszczególnych jednostek w realizacje danego projektu (koordynator, wykonawca).
- Wśród innych zmian uproszczenie systemu poprzez zmniejszenie liczby parametrów oraz zmianę ich punktacji.
- Promowanie innowacyjności poprzez ocenę wdrożenia badań naukowych i prac rozwojowych nie tylko pod kątem zysków finansowych, ale także zakresem ich zastosowania.
- Szersze uwzględnienie działań twórczych.
- Zmniejszenie „uznaniowości” ekspertów w przydzielanej punktacji, poprzez wprowadzenie odpowiednich parametrów oraz konieczności uzasadnienia oceny i ilości przyznanych punktów.
- Staramy się wypracowywać nowe rozwiązania w dialogu ze środowiskiem. Chcmey je przygotowac tak, by strodowisko miało czas się z nim zapoznać. Wiemy, że nie da się zaproponowac rozwiązania, które usatysfakcjonuje wszystkich. Ale jeżeli dzięki tej dyskusji kolejna ocena będzie bardziej akceptowana, to będzie to nasze wspólne osiągnięcia - powiedział podsumowując spotkanie sekretarz stanu w MNiSW prof. Marek Ratajczak.
Zebrane w czasie spotkania opinie posłużą KEJN do przedstawienia ostatecznej propozycji dla MNiSW, które z kolei przygotuje projekt rozporządzenia. Projekt zostanie następnie ogłoszony i formalnie skonsultowany.
źródło: nauka.gov.pl